Watererfgoed uitgelicht

Dit voormalige stoomgemaal uit 1877 pompte tot 1954 het water uit de polder Beetskoog naar de Schermerboezem. Nu is het een museumgemaal.

De dijkpaal markeert de grens tussen de Assendelver Zeedijk en de Sint Aagtendijk. De vele bochten in de dijk herinneren aan oude dijkdoorbraken.

Gemaal Lely springt misschien wat meer in het oog, maar gemaal Leemans is het belangrijkste gemaal van de Wieringermeer.

Deze grote inundatiesluis in de zuidelijke ringdijk maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam die op de UNESCO werelderfgoedlijst staat.

Het gemaal Oosterpolder staat op de kruising van de Holenweg en de Schellinkhouterdijk in Hoorn. Het loost overtollig water op het Markermeer. 

Het 18de-eeuwse stuk steenglooiing onder aan de Westzaner Zeedijk nabij Nauerna herinnert aan de verwoestende paalworm.

Ooit beukte bij storm de Zuiderzee tegen de sluisdeuren van de 'Hoge Sluis', de voormalige zeesluis van de Zijperpolder.

De Nauernasche of Schermersluis speelde eeuwenlang een cruciale rol in de afwatering en in de scheepvaart van Noord-Holland.

Poldermolen 't Leven liep in 1904 zulke zware schade op dat het polderbestuur besloot de molen te vervangen door ‘eene watermachine met een motor’.

Windmotor de Hercules is met zijn afmeting en vorm een opvallende verschijning in het open landschap van de Kalverpolder te Zaandam.

Gemaal Meldijk vormt samen met de sluis en de wipbrug een mooi en gaaf bewaard gebleven complex midden in de bebouwde omgeving van Uitgeest.

De monumentale Damsluis heeft een prominente plek in hartje Edam. In 2021/2022 is de sluis grondig gerenoveerd.

De Hornsluis was een van de waterwerken die nodig waren toen het Beemstermeer in de jaren 1608-1612 werd drooggemaakt.

De monumentale Sassluis uit 1827 is in 2022 voorzien van twee nieuwe sets houten sluisdeuren.

In het dorpje Schardam liggen in de voormalige Zeedijk twee oude sluizen, de Noorder- en de Zuidersluis.

De Zeesluis wordt niet alleen veel gebruikt door de pleziervaart, maar vormt ook een belangrijke schakel in wandelroutes.

Deze peilschaalpaal staat tussen de dijk en de oude sluiswachterswoning en toont een belangrijke inscriptie uit de 18e eeuw.

Een monument uit 1922 herinnert ons aan molenmaker en waterbouwkundige Jan Adriaenszoon Leeghwater.

Het oudste gemaal van de Purmer is voorzien van de modernste maaltechnieken maar ademt geschiedenis.

Het Noorderpolderhuis, ten noorden van Schermerhorn, is een Rijksmonument met een lange en interessante historie.

Gemaal Wilhelmina in de Schermer is sinds 1995 een museum en in de zomermaanden iedere zondag open.

Wie wil zien hoe Hollanders eeuwenlang hun voeten droog hielden, moet eens een kijkje nemen bij de Dog in Uitgeest.

De Viaan bemaalt al meer dan vier eeuwen de Bergermeer, maar daarvoor hield hij al de Zijpe droog.

De Kathammer of Katwoudermolen, ten zuiden van Volendam, is een Rijksmonument uit 1896.

Het oude stoomgemaal De Vier Noorder Koggen uit 1869 is nu in gebruik als Nederlands Stoommachinemuseum.