Dit project (kortweg Noordkop) richt zich op de Amstelmeerboezem tussen de Spuisluis Oostoever bij Den Helder en de Stontelerkeersluis bij het IJsselmeer. Doel van het project is een betere vismigratie en visdiversiteit tussen Waddenzee, het Noord-Hollandse achterland en het IJsselmeer, en een grotere diversiteit aan leefgebieden. De hiervoor te treffen maatregelen zorgen tegelijkertijd voor een toekomstbestendig boezemsysteem . Dit is van groot belang voor de toekomst van de landbouw, de economische pijler van de regio. Het project dient dus zowel de ecologie als de economie.

Wat gaat er gebeuren?

Langs de gehele Waddenkust is het ontbreken van geleidelijke zout-zoet-overgangen een belangrijk knelpunt. In het project Noordkop lossen we dit op door de ontwikkeling van een ca 14 ha brakke overgangszone met gedempt getijde in het Spuikanaal bij Oostoever. Dit kan alleen als er voldoende grip op het zout is.  Door realisatie van een gemaal bij Oostoever, een zoutwaterbarrière ter hoogte van Kooijsluis en een automatisch waterbeheersysteem dat zowel op waterkwantiteit als zoutgehalte stuurt, kan in het meest westelijke deel van de Amstelmeerboezem meer zoute invloed worden toegelaten en blijft de zoetwatervoorziening voor de landbouw geborgd. Zo wordt voorkomen dat de zoetwatervoorziening voor de landbouw negatief wordt beïnvloed via de inlaatpunten ten zuiden van het Amstelmeer en bij het Amstelmeerkanaal.

Overzicht plangebied

Verbetering vismigratie

Van de maatregelen profiteren zowel de zogenaamde getijdemigranten, vissen die gebruik maken van opkomend tij om de polder binnen te komen, als de trekvissoorten die een geleidelijke overgang nodig hebben om te acclimatiseren. De brakke overgangszone is tevens van belang voor estuariene vissoorten die jaarrond in de brakke overgangszone leven. Juist deze drie groepen ontbreken op dit moment vrijwel volledig. Het gebied functioneert als leefgebied èn als corridor tussen Waddenzee en het Noord-Hollands achterland, en Waddenzee en IJsselmeer. Ook wordt de bereikbaarheid vanuit het IJsselmeer naar de Amstelmeerboezem en achterland, en vice versa, verbeterd. In het project wordt de vispasseerbaarheid van de Spuisluis Oostoever en de Stontelerkeersluis verbeterd, worden paai- en opgroeiplaatsen voor vis aangelegd evenals hoogwatervluchtplaatsen voor vogels van het Wad.

Oostoever, kanaal en Waddenzee

Toekomstbestendigheid Amstelmeerboezem

Het maatregelenpakket is een investering voor verbetering van de vismigratie. Een bijkomend effect is dat we de toekomstbestendigheid van de Amstelmeerboezem vergroten. In de huidige situatie watert de Amstelmeerboezem af op de Waddenzee via de Spuisluis Oostoever; er is geen gemaal dat water uitmaalt. Op dit moment is er geen urgentie voor maatregelen. Op de langere termijn zal echter door verdere zeespiegelstijging de mogelijkheid om onder vrij verval het water te spuien afnemen, terwijl de hoeveelheid af te voeren water toeneemt door meer en intensievere neerslag. Hierdoor neemt de kans op wateroverlast toe of zal relatief brak water uit het Balgzandkanaal afgevoerd moeten worden naar de Schermerboezem. Dit is een risico voor de toekomst van de landbouw. Met het nieuw te bouwen gemaal en de flankerende maatregelen spelen we in op deze toekomstige risico's op wateroverlast en verzilting. Ook geeft het geautomatiseerde waterbeheersysteem betere sturingsmogelijkheden, zodat zuiniger kan worden omgegaan met het water.

Planning

Het project Noordkop is verdeeld in drie fasen: Verkenning, Planuitwerking en Realisatie. Het project bevindt zich op dit moment in de verkenningsfase (opstartfase). In deze fase bekijken we per maatregel wat de best oplossing is; het voorkeursalternatief. Waar het nodig is, voeren we onderzoek uit.

Met wie werken we samen?

Vier partijen financieren het project 'Verbetering natte infrastructuur Noordkop', namelijk het Waddenfonds, provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en HHNK. Daarom werken we intensief samen met deze partijen en is afstemming en verantwoording van de projecten naar deze financiers cruciaal.  Binnen het project is er contact met belanghebbenden zoals de gemeenten Den Helder en Hollands Kroon, de LTO, Landschap Noord-Holland, KAVB (Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur) en de beroeps-en sportvisserij. Het project Noordkop is onderdeel van Ruim Baan voor Vissen(externe link): een samenwerking van de vier noordelijke waterschappen, Van Hall Larenstein en het Waddenfonds. Deze samenwerking is gericht op verbetering van vismigratieroutes en herstel van de ecologisch relatie tussen Waddenzee en het achterland.

Welk beleid ligt aan het project ten grondslag?

Dit project wordt uitgevoerd als onderdeel van het maatregelenpakket Kaderrichtlijn Water 3e planperiode. Dit maakt onderdeel uit van de afspraken die op Europees niveau zijn gemaakt om het oppervlaktewater schoner te maken.

Meer weten?

Voor meer informatie over dit project kunt u contact opnemen via ons contactformulier of via telefoonnummer 072  582 8282.