Dijkversterking Katwoude
Achtergrondinformatie
Achtergrondinformatie
De Markermeerdijken beschermen 1,2 miljoen Noord-Hollanders tegen het water uit het Markermeer. Periodiek worden alle dijken in Nederland getoetst op veiligheid. In de tweede toetsronde in 2006 is ongeveer 33 kilometer van de Markermeerdijken afgekeurd. Deze dijkvakken worden versterkt in het project Markermeerdijken(externe link). Hiervoor is het hoogheemraadschap een alliantie aangegaan met Boskalis/VolkerWessels onder de naam Alliantie Markermeerdijken (AMMD). De dijkvakken 11 (Pieterman) en 12 (Katwoude) in de polder Katwoude horen bij de afgekeurde dijkvakken uit de tweede toetsronde in 2006 (zie afbeelding modules).
Bij de toetsronde in 2011 zijn andere dijkvakken van de Markermeerdijken afgekeurd, het gaat hier om een dijktraject van 12,5 kilometer verdeeld over vier deelgebieden: Volendam, Katwoude, Monnickendam en Schellingwoude.
In 2019 heeft het college van dijkgraaf en hoogheemraden (D&H) besloten om deelgebied Katwoude als project apart op te pakken. Dit heeft als doel de planvorming voor de dijkvakken langs de polder Katwoude te versnellen om aansluiting te kunnen houden bij het project Markermeerdijken en zo de mogelijkheid te houden om beide projecten gelijktijdig uit te voeren.
Waar vindt het project plaats?
Polder Katwoude bestaat in totaal uit vijf modules. Module 11 'Pieterman' en module 12 'Katwoude' zijn onderdeel van het project van de Alliantie Markermeerdijken. De overige drie modules pakt HHNK op om te zorgen dat deze op hetzelfde uitwerkingsniveau komen als module 11 & 12. De modules van HHNK zijn:
- module 11a 'Jan Hagelhoek';
- module 12a 'Westzijde Katwoude';
- module 12b 'Nieuwendam' .
"De dijkversterking van Katwoude is in de ogen van de omgeving één project."
Dit is voor het projectteam van HHNK een belangrijk vertrekpunt. Wij geven prioriteit aan het deelgebied Katwoude om de overlast voor de nabije omgeving te beperken en vanwege de synergievoordelen die het oplevert als je een dijk in één keer versterkt. We pakken dit project op in goede samenwerking met de gemeente Waterland, de Provincie Noord-Holland en de AMMD.
Wat gaat er gebeuren?
In 2011 zijn de dijkvakken van de modules 11a, 12a en 12b afgekeurd op stabiliteit aan de binnenkant en buitenkant van de dijk. Daarnaast is ook de bekleding van de dijk niet overal stevig genoeg. Onderstaande drie animaties laten zien op welke wijze een dijk kan bezwijken op het gebied van stabiliteit en bekleding:
- Stabiliteit binnenwaarts(externe link)
- Stabiliteit buitenwaarts(externe link)
- Dijkbekleding(externe link)
In 2018 en 2019 zijn aanvullende onderzoeken naar de dijk uitgevoerd. Op basis van de deze onderzoeken hebben we bepaald wat precies de versterkingsopgave per deelgebied is voor de komende 50 jaar. Dit betekent dat module 11a zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde van de dijk niet stabiel genoeg is. Bij module 12a is de stabiliteit aan de binnenzijde van de dijk ook niet voldoende, maar aan de buitenzijde op een aantal plekken wel.
Voor module 12b geldt dat dit stukje van de dijk alleen is afgekeurd op bekleding. Het herstel van de bekleding wordt afgestemd met de werkzaamheden aan het gemaal Monnickendam en de aanpassing van de N247 door provincie Noord-Holland.
Het gekozen voorkeursalternatief zorgt ervoor dat de afgekeurde dijkvakken weer voldoen aan alle eisen van waterveiligheid. Het voorkeursalternatief voor module 11a en 12a zal nu verder uitgewerkt en geoptimaliseerd worden. In 2021 is een ontwerp projectplan Waterwet opgesteld waarin het ruimtebeslag van de dijkversterking beschreven wordt en de effecten en impact inzichtelijk zijn gemaakt. Het ontwerp projectplan Waterwet is eind 2021 ter inzage gelegd en er zijn geen zienswijzen ingediend.
Wil je weten wat er allemaal bij een dijkversterking komt kijken? Dat vind je in het boek 'DIJKEN voor beginners'(externe link).
Steenbekleding
Aan de buitenkant, de waterkant van de dijk, ligt steenbekleding. Deze steenbekleding zorgt ervoor dat de dijk beschermd is tegen golven en ligt tot op driekwart van de dijk. Het is een belangrijk onderdeel van een veilige dijk. De steenbekleding is op dit moment deels verstopt onder de begroeiing die er de afgelopen 100 jaar overheen en tussen is gegroeid. Als onderdeel van de dijkversterking zorgen we ervoor dat de steenbekleding weer aan de huidige veiligheidseisen voldoet. Dat betekent dat de steenbekleding, waar nodig, wordt vervangen door een betonnen zetsteen (Basalton). De steenbekleding komt iets minder hoog op de dijk te liggen ten opzichte van de huidige situatie, tot ongeveer halverwege de dijk. Om u een indruk te geven hoe de nieuwe situatie er ongeveer uit komt te zien.
Meekoppelkansen
Uitwerking wensen uit de omgeving
In 2022 zijn we verder gegaan met het optimaliseren van het ontwerp. Uit de gesprekken met de omgeving (o.a. de werkgroep Katwoude) bleek dat er drie belangrijke wensen zijn voor de omgeving. In jargon noemen we dit meekoppelkansen. Deze meekoppelkansen hebben we, vooruitlopend op de vergunning al meer uitgewerkt om een doorkijk te geven hoe het er straks uit komt te zien. Het gaat hierbij om de inrichting van de weg, de buitendijkse inrichting van module 12a en de inrichting van 'de Kaap'. De meekoppelkansen zijn uitgewerkt in samenwerking met de betrokken partijen (o.a. Polderraad Katwoude, betrokken bewoners en overige belanghebbenden en overheden).
Verbeteren verkeersveiligheid Hoogedijk
Het verbeteren van de verkeersveiligheid is een sterke wens van de bewoners als van de gemeente Waterland. De weg langs de voet van de dijk (de Hoogedijk) is grotendeels in beheer bij HHNK. Alleen de bebouwde kom valt onder het beheer van de gemeente Waterland. HHNK is voornemens de wegen in dit gebied over te dragen aan de gemeente. Een goed en gedragen ontwerp helpt bij deze overdracht. Daarnaast is het slim om de werkzaamheden aan de weg te combineren met de werkzaamheden aan de dijkversterking. Zo hebben we na afloop van de dijkversterking niet alleen een veilige dijk, maar ook een veilige verkeerssituatie.
De gemeente Waterland is trekker van het ontwerp van de weg in samenwerking met HHNK (afdeling Waterveiligheid & Wegen). Aan het begin van 2021 zijn wensen en suggesties van de bewoners opgehaald voor de verkeersinrichting van de Hoogedijk. Deze wensen zijn, indien mogelijk, uitgewerkt in het concept ontwerp.
Op 2 december 2021 was er in het Dorpshuis Katwoude een inloopspreekuur over het concept ontwerp van de verkeerssituatie Hoogedijk Katwoude. Het ontwerp was ook terug te vinden op de websites van de gemeente Waterland en HHNK. Tot eind december 2021 was reageren op het concept mogelijk. Er kwamen verschillende reacties binnen waaruit grote betrokkenheid bleek. Met onderstaand document reageert de gemeente Waterland op de vragen en opmerkingen.
Op dit moment werkt de gemeente Waterland aan het nieuwe ontwerp. Zodra dat gereed is, plaatsen wij deze op de website.
- Bekijk het huidige ontwerp: Inventarisatie en aanbevelingen maatregelen verkeersveiligheid Hoogedijk Katwoude
- Bekijk de vragen en opmerkingen: Vragen en opmerkingen Hoogedijk Katwoude versie januari 2022
Katwoude: een unieke plek langs de Markermeerdijken
De dijk bij het dorp Katwoude heeft een unieke ligging. Dit komt door de luwte die ontstaat doordat de dijk achter het voorland van Monnickendam en de dijk naar Marken ligt. Door deze beschutte ligging en de 'platte berm' is de dijk hier door de jaren heen overgroeid en vormt zo een ideale plek om te zwemmen, varen en samen te komen met het dorp. Voor de bewoners van Katwoude is het belangrijk om deze toegevoegde waarde na de dijkversterking te behouden.
Windrichting en inrichting module 12a
Door de beschutte ligging en doordat de dijk niet in de overheersende windrichting (zuidwesten) ligt klappen de golven hier minder hard op de dijk in vergelijking met de overige delen van de Markermeerdijken.
Hierdoor is het mogelijk om in de toekomstige situatie over een lengte van 375 meter over een strook grond te realiseren om zoveel mogelijk het oorspronkelijke karakter van de dijk te behouden. Zo blijft de dijk ook na de versterking zijn meerwaarde houden voor de bewoners.
De grond wordt aangebracht, ten oosten van het Huis aan het water en ten westen van Hoogedijk 35, buitendijkse B&B. Daarnaast wordt over een lengte van 50 meter zand gestort over de kreukelberm. Op deze wijze kunnen de bewoners veilig over de scherpe stenen heen lopen om te gaan zwemmen.
Herinrichting 'de Kaap'
In samenwerking met de Polderraad Katwoude, recreatieschap Twiske-Waterland en gemeente Waterland is HHNK bezig met het herinrichten van 'de Kaap' bij Jan Hagelhoek. Er zijn verschillende schetssessies geweest om de sociale veiligheid en de recreatieve waarde te verhogen. Door middel van het realiseren van picknicktafels, bankjes op de kruin, extra trappetjes, prullenbakken en extra verlichting kan de recreatieve waarde van de kaap verhoogd worden en neemt de sociale veiligheid toe.
Wat is de opgave en wat is de best passende oplossing?
Vanwege de geldende coronamaatregelen is het helaas nog niet mogelijk de informatie op een bewonersavond met de bewoners te delen. Om de boodschap toch iets persoonlijker te maken hebben de omgevingsmanagers van het hoogheemraadschap, Wineke Straatsma en Joël Verstoep, een korte vlog opgenomen. Op locatie leggen ze uit hoe we gekomen zijn tot een voorkeursalternatief voor module 11a en 12a.
Voorkeursalternatief module 11a, Jan Hagelhoek
Voorkeursalternatief module 12a, Katwoude westzijde
Wat betekent dit voor mij?
Het voorkeursalternatief geeft het projectteam de buitenste kaders hoe de dijk eruit komt te zien. De komende periode gaan we steeds meer details uitwerken en worden de planproducten (onderzoeken), nodig voor het aanvragen van de vergunning, opgesteld. De eerder opgehaalde wensen en eisen uit de omgeving worden zo goed mogelijk verwerkt. De bewoners in de omgeving nemen we weer mee in de volgende stappen. Als er meer duidelijkheid is over de planning informeren wij de bewoners in de omgeving.
