Beter zicht op toekomstige waterveiligheid

De toekomstige waterveiligheid is nu te berekenen. Voor één, twee en zelfs drie meter zeespiegelstijging. En dus is ook te zien waar de zwakke plekken zich bevinden. Waar is het duin te smal? Waar is een zwakke plek in het duin waardoor de zee uiteindelijk het achterland bereikt? Die berekeningen zijn steeds opnieuw te maken, waarbij de uitkomst afhangt van de groei van het duinmassief. De toekomstige zwakke plekken zijn nu in kaart gebracht en worden de komende jaren aangepakt. Zo worden bijvoorbeeld strandopgangen opgehoogd en te lage plekken in de duinen aangepakt.

Minder verplaatsingen strandbebouwing

Deze nieuwe inzichten en analyses zijn goed nieuws voor een deel van de ondernemers langs het strand. Tot voor kort wilde het hoogheemraadschap overal langs de kust duinaangroei maximaal stimuleren. Dus strandpaviljoens die het doorstuiven van zand verhinderden moesten per definitie verplaatsen. Nu het mogelijk is de waterveiligheid en de ontwikkeling van het duinmassief beter te berekenen, kan ook worden besloten dat op een specifieke plek duinaangroei minder relevant is. “Als het duin al hoog en breed genoeg is, hoeft er misschien niet per se extra zand bij”, zo licht Arnold Langeweg, portefeuillehouder waterveiligheid toe. “We kunnen nu per paviljoen bekijken of verplaatsing nodig is.” Dat kan overigens in de toekomst nog steeds wel nodig blijken, met name bij smalle duinrepen bij bebouwd gebied. “Dan hebben we niet een algemeen verhaal maar een specifiek verhaal waarom de waterveiligheid dáár moet worden gestimuleerd. Ik ga ervan uit dat ondernemers daar begrip voor hebben.” 

Veerkrachtige kust

Het geheel van analyses, berekeningen en vergunningsprocedures heeft geresulteerd in een vernieuwde strategie om de kust te beheren: ‘Kijk op een Veerkrachtige Kust’. Langeveld: “We kunnen nu beter ‘in de toekomst kijken’ en andere belanghebbenden mee laten kijken zodat we samen tot oplossingen kunnen komen. Zo ontstaat een meer gedeeld verantwoordelijkheidsgevoel voor de waterveiligheid van onze prachtige kust.” 

Interactieve viewer

HHNK heeft een interactieve viewer ontwikkeld zodat natuurbeheerders, ondernemers en bijvoorbeeld ambtenaren van provincie en kustgemeenten zelf kunnen zien tot waar de zee komt bij één of twee meter zeespiegelstijging. Dit is weliswaar een statisch beeld, alsof er dus niks verandert, maar de data worden wel steeds geactualiseerd. Daarom is ook te zien of de duinen hoge dynamiek vertonen of niet. Hoge dynamiek betekent dat er veel ruimte is voor duinaangroei: op die plekken zal de waterveiligheidssituatie nog flink verbeteren. 

Zeespiegel stijgt, duin groeit

Want terwijl de zeespiegel geleidelijk stijgt, groeien ook de duinen aan. En daarmee wordt het achterland weer beter beschermd. Zand waait vanaf het strand de duinen in en zo groeit het duinmassief. Dat gebeurt niet helemaal spontaan. Om te voorkomen dat Nederland steeds kleiner wordt door een afkalvende kust, houdt Rijkswaterstaat sinds 1990 de basiskustlijn in stand. Dat gebeurt met zandsuppleties: vlak voor de kust worden grote hoeveelheden zand opgespoten. Via het strand stuift dat zand door richting duinen en zorgt voor hoger en breder, en dus massiever duin. En soms – bij fikse stormen zoals recent Amy en Benjamin – slaat er juist duin af en dat zand verdwijnt in zee. Dat zand zal deels weer aanspoelen. 

Building with nature

Zandsuppleties houden dus de basiskustlijn op z'n plek, en zorgen ook voor duinaangroei. En de natuur wordt nog verder geholpen door bijvoorbeeld de eerste duinenrij af te toppen, zodat het zand inderdaad kan doorstuiven en niet vooraan blijft hangen. Kerven in de duinen zorgen voor nog verdere verspreiding van het zand, net als stuifkuilen. Dat wordt building with nature genoemd, omdat met menselijke ingrepen de natuur z'n werk doet.

Meer informatie is te vinden op de pagina Beheerstrategie, achtergrond op de pagina Zandige kust.