Schouw op waterbergend vermogen

Elk jaar controleren wij in een deel van ons beheergebied of de sloten nog de juiste afmetingen hebben om voldoende waterberging te bieden. Dit noemen wij de schouw op waterbergend vermogen.

Als er veel regen valt is het belangrijk dat sloten water kunnen bergen. Wij controleren daarom of de tertiaire sloten nog voldoen aan de juiste afmetingen. Tertiaire sloten zijn sloten die voornamelijk een waterbergende functie hebben, zij hebben geen grote invloed op de water aan- en afvoer in het watersysteem. Voorbeelden hiervan zijn sloten in aaneengesloten natuurgebieden of sloten op het perceel van één particuliere eigenaar. In tertiaire sloten mag begroeiing blijven staan. De planten dragen bij aan de waterkwaliteit en het leven in en om de sloot. Wel moeten deze sloten water kunnen bergen, en daarom mogen ze niet verlanden. Tijdens de schouw op waterbergend vermogen controleren we hierop.

Voorwaarden

De regels voor het onderhoud van sloten en bijbehorende kunstwerken (zoals duikers, bruggen, keerschotten en dammen) zijn vastgelegd in de Onderhoudsverordening. In de Legger Wateren staat waar de verordening van toepassing is. Hierin vindt u op welke afmetingen (breedte en diepte) de sloten minimaal moeten worden onderhouden en door wie.

Zo werkt het

U ontvangt ruim van tevoren een vooraankondiging van de schouw op waterbergend vermogen. Als de sloot niet meer voldoet aan de afmetingen, krijgt u een waarschuwingsbrief (voornemen tot bestuursdwang). Dit houdt in dat er dan gebaggerd moet worden. Hier krijgt u een jaar de tijd voor. U moet de sloot uitbaggeren tot de vaste bodem, of tot de afmetingen zijn bereikt die volgt uit de in de Legger aangegeven afmetingen. Als de sloot na een jaar nog niet op orde is ontvangt u van ons een zogenaamde last onder bestuursdwang, en gaat het handhavingstraject van start.

Contactpersonen

Het schouwteam is elke werkdag bereikbaar via 072-582 8282, of via het contactformulier.

Veelgestelde vragen schouw op waterbergend vermogen

Wat is de schouw op waterbergend vermogen?

Tijdens de schouw op waterbergend vermogen controleren we tertiaire sloten op:

Verlanding: een sloot is verland als deze volledig begroeid is en de zompige, drassige bodem (bijna) begaanbaar is. De sloot verandert dan in 'land' en kan geen water meer bergen. Bij het laagst toelaatbare peil volgens het peilbesluit moet er nog water in de sloot staan.
De sloot moet volledig in verbinding staan met andere sloten. Zo kan bij neerslag water in de tertiaire sloten stromen. Duikers moeten daarom schoon zijn. Bagger, afgevallen takken en andere objecten mogen de doorstroom van de duikers niet belemmeren.

Welke sloten worden er gecontroleerd?

We controleren in de schouw op waterbergend vermogen alle tertiaire wateren in een gebied. In de Legger wateren is vastgelegd welke sloten tertiair zijn. Aan de hand van de luchtfoto en Legger wateren bepalen we in welke tertiaire wateren mogelijk een afname is van het waterbergend vermogen. Deze selectie sloten inspecteren we vervolgens buiten.

Wat moet ik doen als de sloot verland is?

Als blijkt dat de sloot verland is moet er gebaggerd worden. Hier krijgt u een jaar de tijd voor. U kunt dit zelf doen, of u kunt hiervoor een loonwerker inschakelen. De sloot moet gebaggerd worden tot de vaste bodem, of tot een minimale waterdiepte van 30 centimeter over de volle breedte van de sloot.

Vervuilde/verontreinigde bagger

In de bagger kan zwerfvuil terecht zijn gekomen. Daarnaast kan de bagger ook verontreinigd zijn met bijvoorbeeld zware metalen als koper, lood, zink of bestrijdingsmiddelen. Indien u het vermoeden heeft dat de bagger in de sloot verontreinigd is, kunt u dit laten onderzoeken. Als blijkt dat de bagger inderdaad verontreinigd is, worden de kosten van de bemonstering en de extra kosten met betrekking tot de afvoer van de verontreinigde bagger door het hoogheemraadschap vergoed.

In welke periode mag ik baggeren?

De beste periode om te baggeren is buiten het broedseizoen. Voor het broedseizoen geldt de periode 15 maart tot 15 juli. De werkzaamheden kunnen dus jaarrond uitgevoerd worden, behalve tussen 15 maart en 15 juli. Komen er juridisch beschermde soorten voor in de sloot? Neem dan contact op met een ecologisch deskundige om een geschikte periode voor de baggerwerkzaamheden te bepalen.

Ik heb een vooraankondiging gehad

HHNK stuurt, voordat de schouw op waterbergend vermogen plaatsvindt, een vooraankondiging naar onderhoudsplichtigen. In de vooraankondigingen geven wij aan wanneer de schouw plaatsvindt.

Ik heb een voornemen tot bestuursdwang ontvangen

Als uit de schouw op waterbergend vermogen blijkt dat een sloot waarvoor u onderhoudsplichtig bent niet voldoet aan de afmetingen zoals vastgesteld in de Legger wateren, ontvangt u een voornemen tot bestuursdwang. Hierin verzoeken wij u de sloot te baggeren voor een aangegeven datum. U krijgt hier ruim de tijd voor. Na deze datum controleren wij de sloot opnieuw. In deze brief staat aangegeven om welke sloot het precies gaat.

Ik heb een bestuursdwangbeschikking ontvangen

Als blijkt dat de sloot waarvoor u onderhoudsplichtig bent na de aangegeven datum in de brief (voornemen tot bestuursdwang) nog niet voldoet aan de juiste diepte, ontvangt u een bestuursdwangbeschikking. In de bestuursdwangbeschikking verzoeken wij u nogmaals om de sloot uit te baggeren voor een aangegeven datum. Na deze datum controleren wij de sloot opnieuw.

Wat als de werkzaamheden na de in de bestuursdwangbeschikking genoemde datum nog niet zijn uitgevoerd?

Mocht blijken dat de sloot na de in de bestuursdwangbeschikking genoemde datum nog niet voldoet aan de juiste afmetingen, dan nemen wij contact op met de onderhoudsplichtige. Uiteindelijk kunnen we dan de werkzaamheden (laten) uitvoeren op kosten van de onderhoudsplichtige, ook leggen wij een dwangsom op. Deze kosten zijn aanzienlijk hoger dan wanneer de onderhoudsplichtige zelf de werkzaamheden uitvoert of laat uitvoeren. Als waterbeheerder zijn wij namelijk verplicht om behalve het baggeren ook waterbodem- en ecologisch onderzoek uit te laten uitvoeren, terwijl dat voor particulieren of een agrariër meestal niet geldt. Een dergelijk onderzoek kost minimaal € 1.500. Hierbij brengen wij € 250 extra administratiekosten in rekening en kunnen we een boete opleggen tussen de € 100 en € 300.

Veelgestelde vragen slootonderhoud en schouw

Wie moet de sloten onderhouden?

Het hoogheemraadschap, de provincie Noord-Holland, gemeenten, natuurorganisaties, de spoorwegbeheerder en Rijkswaterstaat zijn onderhoudsplichtig voor de meeste sloten in Noord-Holland. Maar er zijn ook sloten die voor de helft door de eigenaar van het perceel langs de sloot moet worden onderhouden. Als u aan een sloot woont dient u de helft van de sloot te onderhouden die aan uw perceel grenst. De eigenaar van het perceel aan de overkant dient de andere helft te onderhouden. Samenwerking is dan belangrijk.

Als een perceel aan een grote, brede sloot ligt, een hoofdwaterloop, dient de perceeleigenaar vaak alleen de walkanten te onderhouden. Het midden van de sloot onderhoudt het hoogheemraadschap of een andere instantie.

Wie welke sloot precies onderhoudt en aan wat voor soort sloot uw perceel grenst, is vastgelegd in de Onderhoudsverordening en de Legger wateren. Als u vragen heeft over de onderhoudsplicht kunt u contact opnemen met het schouwteam.

Wanneer is een sloot goed onderhouden?

Een sloot is goed onderhouden, als:

de sloot vrij is van drijfvuil of bouwafval;
riet en waterplanten de wateraanvoer en waterafvoer van de sloot niet belemmeren;
de walkanten in goede staat zijn;
de beschoeiingen goed zijn onderhouden;
de kunstwerken (zoals duikers, bruggen en keerschotten) schoon en in goede staat zijn. De eigenaar van het kunstwerk is verantwoordelijk voor het onderhoud van de sloot tot 3,0 meter aan weerszijden van het kunstwerk. Ook aan de kant van de openbare weg;
de bomen en planten boven het wateroppervlak gesnoeid zijn, ten minste tot 3,0 meter boven de waterlijn. Een uitzondering maken we voor treurwilgen. Als de takken in het water hangen, of het slootonderhoud of de doorvaart belemmeren, dan moeten deze opgesnoeid.

Wet Natuurbescherming

Bij het uitvoeren van het slootonderhoud moet u rekening houden met de Wet natuurbescherming. Aanwezige beschermde dieren en planten mag u geen schade toebrengen en u moet rekening houden met broedende vogels. Kan een deel van de sloot niet onderhouden worden door broedende vogels of beschermde dieren of planten, dan vragen wij u dit te melden bij het schouwteam.

Voor meer informatie hierover verwijzen we u naar de website van het Ministerie van Economische Zaken (Informatie Wet natuurbescherming(externe link)).

Moet ik ook duikers schoonmaken en zo ja, hoe doe ik dat?

Duikers zijn van groot belang voor de wateraan- en afvoer. Indien bagger of overig vuil zich in de duiker ophoopt, kan deze zijn functie niet meer vervullen. Duikers kunt u reinigen met waterdruk.

Wat is een gezond slootmilieu?

Een gezonde sloot heeft zuurstof nodig. Voor de vissen, planten en andere levende organismen, maar ook voor het verwerken van afgestorven waterplanten en boombladeren op de bodem; het rottingsproces. De resten van het rottingsproces blijven op de bodem achter en vormen de sliblaag, oftewel de bagger.

Als er weinig water in de sloot staat, is de zuurstof snel op. De vissen, planten en andere levende organismen kunnen er niet meer leven. De kwaliteit van het water gaat dan snel achteruit. Voor een gezond slootmilieu is het dus belangrijk dat er voldoende water in de sloot aanwezig is.

Ik ga de sloot handmatig schoonmaken. Welk gereedschap kan ik gebruiken?

krooshaak: voor het ophalen van flap en kroos
kantzeis: voor het afslaan van oeverplanten
grasschaar: om het talud op orde te brengen
hogedrukspuit: om duikers door te spuiten

Ik heb een trekker en ga een agrarisch loonbedrijf inhuren. Welke machines gebruik je dan?

maaikorf: om waterplanten uit de sloot te verwijderen
klepelmaaier: om de (droge) kanten van de sloot te maaien
maaiboot: als een sloot te breed is, kunt u het onderhoud vanaf het water (laten) uitvoeren.

Hebben mijn (over)buren ook een brief gehad?

Als het perceel van uw (over)buren en uw perceel aan dezelfde sloot grenzen en beide kanten van de sloot onderhoud behoeven, hebben zij waarschijnlijk ook een brief ontvangen. Dit verschilt echter per schouw en per ‘overtreding'. Voor uw specifieke vraag kunt u contact opnemen met het schouwteam.

Het kaartje bij de brief klopt niet/is niet duidelijk.

Neem contact op met het schouwteam, dan controleren zij uw gegevens en kunnen eventueel een toelichting geven op het kaartje.

De sloot ligt er niet (meer).

In sommige gevallen zijn onze kaarten en luchtfoto's verouderd of is er een fout in geslopen. Neem contact op met het schouwteam, dan controleren zij uw gegevens.

De sloot is al schoongemaakt.

U heeft een brief gekregen waarin wordt verzocht de sloot schoon te maken, maar dat heeft u net uitgevoerd. Bij de herschouwdatum zal blijken dat de sloot schoon is. U hoeft geen actie te ondernemen.

Ik heb opdracht gegeven aan een loonbedrijf om het onderhoud te doen, maar zij hebben het nog niet uitgevoerd.

Neem contact op met de gebiedsbeheerder via het algemene nummer 072 - 582 8282. Alleen hij of zij kan uitstel verlenen in bepaalde situaties.

Ik ben geen eigenaar meer van dit perceel.

Indien u op de eerste schouwdatum geen eigenaar meer bent van het perceel is de nieuwe eigenaar verantwoordelijk voor het onderhoud van de sloot. Bent u echter op de eerste schouwdatum nog eigenaar van het perceel, dan is het onderhoud voor u.

Ons systeem is verbonden met de gegevens het Kadaster. Het kan soms even duren voordat het Kadaster de gegevens heeft verwerkt. Neem contact op met het schouwteam, dan controleren zij uw gegevens.

Ik ben het niet eens met de brief.

Neem contact op met het schouwteam, dan controleren zij uw gegevens en kunnen een toelichting geven op de brief en uw persoonlijke situatie. De medewerkers van de schouw doen hun uiterste best om samen met u tot een voor beide partijen goede en bevredigende oplossing te komen. Mocht u toch bezwaar willen maken, dan kunnen de medewerkers u informeren over de verdere procedure. U kunt de procedure ook terugvinden op de pagina Bezwaar maken tegen een bestuursbesluit.

Ik heb geen brief gehad.

Neem contact op met het schouwteam, zij kunnen uw gegevens controleren.

Deze persoon woont niet (meer) op dit adres.

U kunt de brief ‘retour afzender' sturen met opgaaf van reden. Bent u recentelijk eigenaar geworden van een perceel aan een sloot en wilt u weten of u verantwoordelijk bent voor het onderhoud? Neem contact op met het schouwteam, zij controleren uw gegevens.

Ik ben niet onderhoudsplichtig.

Iedere eigenaar van een perceel aan een sloot, zowel instanties als bedrijven en particulieren, is voor zijn helft van de sloot onderhoudsplichtig.

Als een perceel aan een grote, brede sloot ligt (een hoofdwaterloop), hoeft de perceeleigenaar vaak alleen de helling (het talud) te onderhouden. Het midden van de sloot onderhoudt het hoogheemraadschap of een andere instantie.

Wie welke sloot precies onderhoudt en aan wat voor soort sloot uw perceel grenst, is vastgelegd in de Onderhoudsverordening en de Legger wateren. Voor vragen over de onderhoudsplicht kunt u contact opnemen met het schouwteam.

Ik wil bezwaar maken.

Neem contact op met het schouwteam, dan controleren zij uw gegevens en kunnen een toelichting geven op uw persoonlijke situatie. De medewerkers van de schouw doen hun uiterste best samen met u tot een voor beide partijen goede en bevredigende oplossing van de situatie te komen. Mocht u toch bezwaar willen maken, dan kunnen de medewerkers u informeren over de verdere procedure. U kunt de procedure ook terugvinden op op de pagina Bezwaar maken tegen een bestuursbesluit.

Ik wil uitstel aanvragen.

We gaan ervan uit dat het onderhoud is uitgevoerd voor de schouwdatum. Staan er gewassen op het land die niet geoogst kunnen worden voor de schouwdatum? Uitstel van het onderhoud kan worden aangevraagd bij de betreffende gebiedsbeheerder via het algemene telefoonnummer 072-582 8282. Met schone sloten zorgen we er samen voor dat we bij nat en droog weer het water beheersbaar houden.